Δευτέρα 1 Νοεμβρίου 2010

Οι πόλεις και ο ουρανός - Θέκλα

                                 Οι πόλεις και ο ουρανός. 3.

     Όποιος φτάνει στην Θέκλα, λίγα βλέπει από την πόλη, πίσω από τις σανιδένιες περιφράξεις, τα σκέπαστρα από ύφασμα λινάτσας, τις σκαλωσιές, τα μεταλλικά υποστυλώματα, τις ξύλινες γεφυρώσεις που κρέμονται από σχοινιά ή στηρίζονται σε καβαλέτα, τις ανεμόσκαλες, τους δικτυωτούς πυλώνες. Στην ερώτηση: – Γιατί η κατασκευή της Θέκλας συνεχίζεται έτσι μακροχρόνια; - οι κάτοικοι δίχως να σταματούν να σηκώνουν κουβάδες, να κρεμούν νήματα στάθμης, να κινούν πάνω κάτω μεγάλα πλαίσια. – Για να μην αρχίσει η καταστροφή,  - απαντούν. Και όταν ξαναρωτιούνται αν φοβούνται ότι μόλις φύγουν οι σκαλωσιές η πόλη αρχίζει να γκρεμίζεται και να γίνεται κομμάτια, προσθέτουν βιαστικά, χαμηλόφωνα: – Όχι μόνο η πόλη.
     Αν, ανικανοποίητος από τις απαντήσεις, κάποιος βάλει το μάτι στη σχισμή μιας περίφραξης, βλέπει γερανούς να σηκώνουν άλλους γερανούς, σκαλωσιές που ντύνουν άλλες σκαλωσιές, δοκάρια που υποβαστάζουν άλλα δοκάρια. – Τι νόημα έχει το κατασκεύασμά σας; - ρωτά. – Ποιος ο σκοπός μιας πόλης υπό κατασκευή αν όχι μια πόλη; Που είναι το πρόγραμμα που ακολουθείτε, το σχέδιο;
     – Θα σου το δείξουμε μόλις τελειώσει η μέρα• τώρα δεν μπορούμε να διακόψουμε, - απαντούν.
     Η δουλειά σταματά το δειλινό. Πέφτει η νύχτα στο εργοτάξιο. Είναι μια έναστρη νύχτα. – Ιδού το σχέδιο, - λένε.

                                                    Από τo “Le Città Invisibili” (Οι Αόρατες Πόλεις)  
                                                    του Italo Calvino, για τη μεταφραστική προδοσία 
                                                    από τα Ιταλικά ο Ονομάκριτος. 
                                                    Αφιερωμένο στην Στ. που πότε πότε στεναχωριέται,
                                                    γιατί ξεχνά τη θέση της και το ρόλο της στον ουρανό.

Σάββατο 23 Οκτωβρίου 2010

Τρικυμία - Από τα "Τάνκα της Επιθυμίας"

Τρικυμία
 Ξύπνησα ξάφνου·
στη θαλασσοταραχή
ξάρτια που τρίζουν,

κι οι Σειρήνες στις ξέρες,
ελκύουν τη σχεδία.

[Στους αδερφικούς μου φίλους που παλεύουνε στα 
πέλαγα της επιθυμίας· δύσκολη, μα όμορφη μάχη!]

Πέμπτη 21 Οκτωβρίου 2010

Ένας Καθρέπτης η Σκάλα για τ' Αστέρια


     Κλειδοκράτορας του χρόνου της είναι μια μέδουσα του είδους Turritopsis Nutricula. Είναι, ίσως, το μόνο αθάνατο ον του πλανήτη, και το κλειδί είναι η συνεχής της επαναδιαφοροποίηση. Παιχνιδάκι γι’ αυτήν ο αέναος κύκλος από την εφηβεία, στην ενηλικίωση, στο γήρας και πάλι πίσω στην εφηβεία. Το σώμα της είναι αθάνατο και η συνείδησή της περιορισμένη.
     Αντίθετα, το σώμα του ανθρώπου είναι θνητό και η συνείδησή του δυνητικά απεριόριστη. Διότι, όταν έχει επίγνωση των ορίων, μέσα σ’ αυτά μπορεί να θεωρήσει έστω για λίγο την αλήθεια.
     Η ωκύπους μέδουσα μοιάζει ακίνητη στην φθοροποιό διάσταση του χρόνου, όπου ο άνθρωπος κινείται και θεωρεί. Εκεί, η Turritopsis Nutricula δέχεται το λίγο που της ανήκει κι ο άνθρωπος αναγνωρίζει τελικά το πολύ που δεν του ανήκει και δεν θα αποκτήσει ποτέ.
     Το μόνο σημείο επαφής κίνησης και ακινησίας βρίσκεται στο χρόνο του Μύθου. Το μόνο σημείο επαφής βρίσκεται πάνω σε μια ασπίδα καθρέπτη, όταν ο Περσέας συναντά τη Μέδουσα και την αποκεφαλίζει.
     Και τελικά, τον Περσέα και την αγαπημένη του Ανδρομέδα, οι θεοί τους καταστερίζουν• κι έτσι ένας καθρέπτης γίνεται η σκάλα για τ’ αστέρια.

Οι πόλεις και η μνήμη - Ισιδώρα


Οι πόλεις και η μνήμη. 2.

     Στον άνδρα που ίππευε για πολύ καιρό σε άγρια εδάφη έρχεται η επιθυμία για μια πόλη. Τελικά φθάνει στην Ισιδώρα, πόλη όπου τα κτίρια έχουν κοχλιοειδείς σκάλες επικαλυμμένες με θαλασσινούς κοχλίες, όπου κατασκευάζονται με τέχνη διόπτρες και βιολιά, όπου όταν ο αλλότριος είναι αβέβαιος ανάμεσα σε δύο γυναίκες συναντά πάντα μία τρίτη, όπου οι κοκορομαχίες εκφυλίζονται σε αιματηρούς καυγάδες ανάμεσα σε τζογαδόρους. Όλα αυτά τα πράγματα σκεφτόταν αυτός όταν επιθυμούσε μία πόλη. Η Ισιδώρα είναι λοιπόν η πόλη των ονείρων του· με μια διαφορά. Η ονειρεμένη πόλη περιλάμβανε αυτόν νέο· στην Ισιδώρα έφτανε σε προχωρημένη ηλικία. Στην πλατεία υπάρχει το πεζούλι με τους γέροντες που κοιτούν τη νεολαία να περνά· αυτός κάθεται στη σειρά μαζί τους. Οι επιθυμίες είναι ήδη αναμνήσεις.

                                                    Από τo “Le Città Invisibili” (Οι Αόρατες Πόλεις)  
                                                    του Italo Calvino, για τη μεταφραστική προδοσία 
                                                    από τα Ιταλικά ο Ονομάκριτος. 
                                                    Αφιερωμένο σε αυτούς που ακροβατούν στο γυναικείο 
                                                    σύμπαν, ανάμεσα στις επιθυμίες και τις αναμνήσεις.

Τρίτη 19 Οκτωβρίου 2010

Tango de Estrella - Από τα "Τάνκα της Επιθυμίας"

Tango de Estrella

                                     Stella, Estrella,
                                     Αστέρι, στη Milonga
                                     όταν χορεύεις·

                                     ακροβατούν πάνω σου
                                     μάτια ιμεροδερκή.

[Θέλει ακόμη πολύ δουλειά, αλλά κι έτσι  το
νιώθω αρκετά όμορφο. Το χαρίζω στη Στ.]

Τετάρτη 13 Οκτωβρίου 2010

Η Μεταμόρφωση του Ποδηλάτη



     Κυριακή πρωί. Ο ποδηλάτης καταβροχθίζει με ορμή την άσφαλτο. Ο συννεφιασμένος ουρανός υπόσχεται ανακωχή με τον ήλιο. Τα μάτια καρφωμένα στο δρόμο, εκεί που συγκλίνουν οι γραμμές που χαράχτηκαν ειδικά για αυτά. Το στήθος του ποδηλάτη σκυμμένο πάνω από τον σκελετό, τα χέρια του απλωμένα χαϊδεύουν το τιμόνι. Αγκαλιάζει το δίτροχό του, όχι όμως για να το ακινητοποιήσει· οι μηροί του παλινδρομούν κι η αλυσίδα δεν δένει, μα δίνει ροή. Ένα κράμα σάρκας και μετάλλου κινείται, πάλλεται, αναπνέει. 
     Μόνος σκοπός η φυγή από την ακινησία, μόνη σκέψη η ταχύτητα, μόνο συναίσθημα η ελευθερία. Μέσα από αυτή την ιλιγγιώδη επιδρομή στο χώρο, ο χρόνος διαστέλλεται, το πεπρωμένο μεταμορφώνεται σε μια φανταστική εξερεύνηση μιας εναλλακτικής ιστορίας. 
     Προς στιγμήν, ο ποδηλάτης ξεχνά ότι η πράξη επιβάλλεται από τις δυνατότητες και ότι το πεπρωμένο θα είναι πάντα στο δρόμο που διαλέγουμε για να το αποφύγουμε. Ξεχνά ότι όλοι είμαστε δεμένοι στον κόσμο με νήματα ερμηνείας και παρερμηνείας. Του διαφεύγει ότι δεν έχει σημασία πόσα πράγματα πιστεύουμε ότι μπορούμε να ελέγχουμε στη ζωή, γιατί  πάντα θα υπάρχει αυτό το κάτι μικρό και παράξενο που θα μας μπερδεύει περισσότερο από όσο μπορούμε να φανταστούμε. 
     Και ακριβώς τότε είναι που, με τρομερή συνέπεια, ένα μικρό ασήμαντο δίπτερο, ένας οίστρος, αγγίζει τα χείλη του ποδηλάτη σ’ ένα ασπασμό γεμάτο φαρμάκι. 
     Τα χείλη κι η γλώσσα διογκώνονται δίχως μέτρο και το χάρισμα του λόγου αναστέλλεται. Η ταχύτητα του δίτροχου εκμηδενίζεται και, καθώς βαδίζει προς τον κάμπο με τους ασφοδέλους, η ροή της μνήμης αντιστρέφεται. Ο χρόνος συστέλλεται και το πεπρωμένο συνοψίζεται στις τρεις εικόνες της αέναης ροής. 
     Ένα πιάτο σιτάρι που μοιράστηκε κάποτε μ’ ένα αγαπημένο πρόσωπο που δεν υπάρχει πια. Ένα ποτήρι κρασί που πίνει τώρα μ’ ένα αδερφικό φίλο καθώς θυμούνται παλιούς και νέους έρωτες. Ένα ποτήρι δροσερό νερό που θα κουβαλά μέσα στην κόλαση για να ξεπλύνει, όταν χρειαστεί, τη σκόνη από το πρόσωπο της αγαπημένης. 
     Κι όταν επιτέλους τον απομακρύνουν από τον κάμπο με τα λύσμονα, όλες αυτές οι εικόνες μοιάζουν με χρησμούς. Και ξέρει ότι όταν ακολουθεί πάντα τους ίδιους δρόμους, επαναλαμβάνει το ίδιο ταξίδι και φτάνει πάντα στον ίδιο προορισμό. Μέχρι τη στιγμή που ένα πρόσωπο γεμάτο χάρη αλλάζει κάτι μέσα του και τον κάνει να το  αναζητά, ακολουθώντας μύριους άλλους δρόμους. 
     Τότε ο δυναμισμός του ποδηλάτη μετουσιώνεται στην αέναη ροή. Ξέρει πλέον ότι τα όρια των δυνατοτήτων προκύπτουν από τη μάσκα που θα αφαιρέσει, ώστε να ειπωθεί η αλήθεια.

Κυριακή 10 Οκτωβρίου 2010

Cuerpo de mujer - Σώμα γυναίκας




Cuerpo de mujer, blancas colinas, muslos blancos,
te pareces al mundo en tu actitud de entrega.
Mi cuerpo de labriego salvaje te socava
y hace saltar el hijo del fondo de la tierra.

Fui solo como un túnel. De mí huían los pájaros,
y en mí la noche entraba su invasión poderosa.
Para sobrevivirme te forjé como un arma,
como una flecha en mi arco, como una piedra en mi honda.

Pero cae la hora de la venganza, y te amo.
Cuerpo de piel, de musgo, de leche ávida y firme.
¡Ah los vasos del pecho! ¡Ah los ojos de ausencia!
¡Ah las rosas del pubis! ¡ Ah tu voz lenta y triste!

Cuerpo de mujer mía, persistiré en tu gracia.
Mi sed, mi ansia sin límite, mi camino indeciso!
Oscuros cauces donde la sed eterna sigue,
y la fatiga sigue y el dolor infinito.

[20 poemas de amor y una canción desesperada - Pablo Neruda]

Σώμα γυναίκας, λευκοί λόφοι, λευκοί μηροί,
μοιάζεις στον κόσμο με τον τρόπο που παραδίνεσαι.
Το κορμί μου, σκληρού αγρότη, σε σκάβει βαθιά
και κάνει να αναδύεται ο γιος από τα κατάβαθα της γης.

Ήμουν μόνος σαν μια σήραγγα. Από μένα φεύγαν τα πουλιά,
και μέσα μου ξέσπαγε η νύχτα την ισχυρή εισβολή της.
Για να επιβιώσω από τον εαυτό μου σ’ έπλασα σαν όπλο,
σαν βέλος στο τόξο μου, σαν πέτρα στη σφεντόνα μου.

Όμως ήρθε η ώρα της εκδίκησης, και σε αγαπώ.
Σώμα από δέρμα, από μούσκλια, από γάλα άπληστο και κραταιό.
Αχ, οι κούπες του στήθους! Αχ, τα μάτια της απουσίας!
Αχ, τα ρόδα της ήβης! Αχ, η αργή και θλιμμένη φωνή σου!

Σώμα γυναίκας δικής μου, θα εμμείνω στη χάρη σου.
Δίψα μου, λαχτάρα μου δίχως όρια, μονοπάτι μου αβέβαιο!
Σκούρες κοίτες, όπου η αιώνια δίψα κυλά,
και κυλά η κούραση, κι ο απύθμενος πόνος.

[20 ποιήματα αγάπης και ένα τραγούδι απελπισμένο - Pablo Neruda.
Για τη μεταφραστική προδοσία από τα Ισπανικά ο Ονομάκριτος.]